ပင္လံုဆိုသည္မွာ (၁)

ပင္လံုုဆိုုသည္မွာ (၁)

ျပည္ေထာင္စုုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (၂၁ ရာစုုပင္လံုု ) မွာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား က ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ကိုု ရည္ညႊန္းျပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ပင္လံုု စာခ်ဳပ္ နဲ႕ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုု ထူေထာင္ေရးကိုု ဆက္စပ္ျပီးေျပာၾကပါတယ္။ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ ပါ ကတိက၀တ္ဆိုုတာေတြလည္းေျပာၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကိုု စိတ္၀င္စားတဲ့ သူေတြအေနနဲ႕ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ ဘယ္လိုုေပၚေပါက္လာခဲ့သလဲ၊ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ မွာ ဘာေတြပါသလဲဆိုုတာ သိထားဖိုု႕လိုုလာပါတယ္။

ေနာက္ခံသမုုိင္း

ပင္လံုုစာခ်ဳပ္အေၾကာင္းမေျပာခင္ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္လာရသလဲဆိုုတာ သိဖိုု႕ လိုု ပါတယ္။ ပင္လံုုစာခ်ဳပ္ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္လာရသလဲဆိုုတာ သိဖိုု႕ ဆိုုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုု ၿဗိတိသ ွ် အစိုုးရကဘယ္လိုုအုုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သလဲဆိုုတာ သိဖိုု႕လိုုပါတယ္။

ၿဗိတိသ ွ် ေတြက ျမန္မာႏုုိင္ငံကိုု အုုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အခါမွာ ျပည္မ (Ministerial Burma, or Burma proper) နဲ႕ေတာင္တန္းေဒသ သိုု႕မဟုုတ္ နယ္ျခားေဒသ (Frontier Areas) ဆိုု ျပီးခြဲျခားအုုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ျပည္မေဒသကိုု ဘုုရင္ခံက အုုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ေတာင္တန္းေဒသေတြကိုု ေတာ့ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီး/ အေရးပိုုင္စတဲ့သူေတြက ကတဆင့္ ေစာ္ဘြားမ်ား၊ ဒူ၀ါမ်ား ၊ ေတာင္အုုပ္မ်ား အစဥ္အလာ တုုိင္းရင္းသား အၾကီးအကဲမ်ား၊လူမ်ိဳးစုုေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုု အုုပ္ခ်ဳပ္ခုုိင္းတယ္။

အဲဒီ တုုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကိုု ဆနဒ္ (Sanad ) လိုု႕ေခၚတဲ့ ခန္႕အပ္လႊာနဲ႕ ခန္႕အပ္ တယ္။ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးက မၾကိဳက္ရင္ ဆနဒ္ကိုု ျပန္ရုုပ္သိမ္း ျပီး အစားထိုုးခန္႕အပ္လိုု႕ရတယ္။

အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့  ခန္႕အပ္ျခင္း ခံ ရတဲ့တုုိင္းရင္းသား/လူမ်ိဳးစုုေခါင္းေဆာင္ေတြက

၁။ မိမိနယ္ေျမအတြက္သတ္မွတ္တဲ့အခြန္ကိုု ၿဗိတိသ ွ်အစိုုးရကိုု ေပးရမယ္။
၂။ သစ္ေတာ၊ သတၱဳ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာအားလံုုးကိုု ၿဗိတိသ ွ် အစိုုးရက ပိုုင္တယ္။ အဲဒါ ကိုု လုုပ္ခြင့္၊အငွားခ်ထားခြင့္ကိုု သက္ဆိုုင္ရာေခါင္းေဆာင္ေတြကိုု ေပးႏုုိင္တယ္။ အဲဒီလိုု ေပးရင္ ဘုုရင္ခံေကာင္စီက သတ္မွတ္တဲ့ အခြန္ကိုုေပးရမယ္။
၃။ ကိုုယ့္နယ္ေျမအတြင္းမွာ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈရိွေအာင္လုုပ္ရမယ္၊ကုုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ေတြဖြင့္ေပးရမယ္။
၄။   နယ္တစ္နယ္နဲ႕တစ္နယ္အျငင္းပြားရင္ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးရဲ့အဆံုုးအျဖတ္ကိုု ခံယူရ မယ္။
၅။ မိမိနယ္ေျမအတြင္းမွာ ရိုုးရာဓေလ့ထံုုးစံနဲ႕အညီ တရားစီရင္ႏုုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥေရာ ပ တုုိက္သားေတြကိုု တရားစီရင္လိုု႕မရဘူး။
၆။ ၿဗိတိသ ွ် အစိုုးရက ကားလမ္း၊ရထားလမ္းေဖာက္ရင္ ၊ စစ္စခန္းေဆာက္ရင္၊တရားခံ ဖမ္းဖိုု႕ အကူအညီေတာင္းရင္ အကူအညီေပးရမယ္။
၇။  တုုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ ဥပေဒျပဳအာဏာမရိွဘူး။ ၿဗိတိသ ွ် အစိုုးရရဲ့ ဥပေဒေတြအတုုိင္းလုုိက္နာရတယ္။ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုုင္ရာကိစၥေတြမွာ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီး ၊ အေရးပိုုင္စတဲ့ပုုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕တိုုင္ပင္ေဆာင္ရြက္ရတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ အဲဒီပုုဂၢိဳလ္ ေတြရဲ့ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွလုုပ္ရတယ္။အဲဒီပုုဂၢိဳလ္ေတြကႏုုိင္ငံေရးဆုုိင္ရာအတုုိင္ပင္ခံအျဖစ္လည္း တာ၀န္ယူတယ္။
 
ဒါေပမယ့္ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႕ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသ၊ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသေတြ ၾကားမွာ လည္း အုုပ္ ခ်ဳပ္ပံုုနည္းလမ္းအေသးစိတ္မွာ ကြာျခားမႈရိွတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ ၁၈၈၈ ခုုႏွစ္ ရွမ္းျပည္နယ္အက္ဥပေဒ (The Shan State Act ) နဲ႕ အုုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ေနာက္ပိုုင္းမွာ အုုပ္ခ်ဳပ္ ပံုုစနစ္ေျပာင္းလဲမႈေတြရိွတယ္။ဥပေဒေတြတိုုးခ်ဲ႕ျပင္ဆင္တာရိွတယ္။အၾကီးမားဆံုုးေျပာင္းလဲမႈ ကေတာ့ ၁၉ ၂၅ ခုုႏွစ္မွာ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီး  ( Commissioner) ကိုု ခန္႕ထားျပီး ရွမ္းေစာ္ဘြားေကာင္စီ ( The Federal Council of Shan Chiefs) နဲ႕ တြဲျပီးအုုပ္ခ်ဳပ္ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေကာင္စီမွာ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီးက ဥကၠဌ၊ ရွမ္းျပည္နယ္အေရးပိုုင္က ဒုု တိယ ဥကၠဌနဲ႕ ေတာင္ၾကီး၀န္ေထာက္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ေစာ္ ဘြားေတြက အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေကာင္စီမွာ ေစာ္ဘြားေတြက ျပည္နယ္ဆုုိင္ရာ ကိစၥ ေတြ၊ ဘ႑ာေငြဆုုိင္ရာကိစၥေတြကိုု တင္ျပခြင့္ရိွျပီး ဘုုရင္ခံက သေဘာတူရင္ ဆက္လုုပ္ လိုု႕ရပါတယ္။
 
ကခ်င္ျပည္နယ္ကိုုေတာ့ ၁၈၉ ၅ ခုုႏွစ္ ကခ်င္ေတာင္တန္း လူမ်ိဳးစုုမ်ားဥပေဒ ( The Kachin Hill Tribes Regulation )နဲ႕ အုုပ္ ခ်ဳပ္ျပီး အဲဒီဥပေဒက ကခ်င္ေတာင္တန္း ေဒသမွာရိွတဲ့ ကခ်င္လူမိ်ဳးမဟုုတ္သူေတြနဲ႕ အက်ံဳးမ၀င္ဘူး။  ကခ်င္ လူမိ်ဳးမဟုုတ္သူေတြ နဲ႕ ဥေရာပတိုုက္သားေတြကိုု  ၿဗိတိသ ွ်အေရးပိုုင္ကပဲ တရားစီရင္လိုု႕ ရတယ္။ ကခ်င္ ေတာင္တန္းလူမ်ိဳးစုုဥပေဒကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့အထိ ျပင္တာမရိွဘူး။

ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသကိုုေတာ့ ၁၈၉ ၆ ခ်င္းေတာင္တန္းစည္းမ်ဥ္းဥပေဒ ( Chin Hill Manual) နဲ႕အုုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ သူလည္း ကခ်င္ေတာင္တန္းဥပေဒနဲ႕ မကြာဘူး။ ၁၉ ၂၂ ခုုႏွစ္ မွာ ျပင္ေပမယ့္ အေျခခံသေဘာတရားမေျပာင္း ဘူး။

ၿဗိတိသ ွ်ေတြက ေတာင္တန္းေဒသေတြကိုု ဖြံ႕ျဖိဳးမႈေနာက္က်ေဒသ  ( Backward Tracts ) လိုု႕သတ္မွတ္ျပီး ၁၉ ၂၂ ခုုႏွစ္က်ေတာ့ အဲဒီေဒသေတြကိုု အုုပ္ခ်ဳပ္ဖိုု႕အတြက္ ေတာင္တန္းေဒသ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕  ( Frontier Service) ကိုု သီးျခားဖဲြ႕စည္းလိုုက္ပါ တယ္။

အဲဒီလိုု ခြဲျခားအုုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းက သီးျခားျဖစ္ခဲ့သလိုု ႏုုိင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚတိုုးတက္မႈမွာလည္း ေတာင္တန္းေဒသေတြက သီးျခားက်န္ေနခဲ့ပါတယ္။

ျပည္မ မွာ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈနဲ႕ အတူ ၿဗိတိသ ွ်အစိုုးရက ၁၉ ၂၃ ခုုႏွစ္ ဒိုုင္အာခီအုုပ္ခ်ဳပ္ ေရး၊ ၁၉ ၃၅ ခုုႏွစ္ ျမန္မာႏုုိင္ငံစီရင္အုုပ္ခ်ဳပ္မႈဥပေဒ  ( Government of Burma Act 1935) အရ ၉ ၁ ဌာနအုုပ္ခ်ဳပ္ေရးစတဲ့ အတိုုင္းအတာတစ္ခုုအထိ ဥပေဒျပဳခြင့္၊ အုုပ္ခ်ဳပ္ စီမံခန္႕ခြဲခြင့္ေတြေပးေနခ်ိန္မွာ ေတာင္တန္းေဒသေတြက ၿဗိတိသ ွ်ေတြရဲ့ တုုိက္ရိုုက္အုုပ္ ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာပဲ က်န္ေနခဲ့ပါတယ္။

ၿဗိတိသ ွ်အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အရ ျပည္မနဲ႕ေတာင္တန္းေဒသခြဲျခားအုုပ္ခ်ဳပ္ပံုုကိုု ေဖာ္ျပထား တဲ့ပံုုမွာေတြ႕ႏုုိင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ  ကခ်င္ေတာင္တန္း ေဒသလိုု႕သတ္မွတ္ထားတဲ့ နယ္ေျမ ဟာ လက္ရိွ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႕ ကြာျခားေနတာကိုု သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ ဟာ ပင္လံုုညီလာခံမွာ အေရးၾကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္လာပါတယ္။

#ပင္လံုုဆုုိသည္မွာ

ဆက္ရန္

Credit ; Ye Htut